Hıdırellez, Orta Asya kültüründe köklü bir geçmişe sahip önemli bir bayram ve kutlama günüdür. Baharın gelişiyle birlikte kutlanan bu bayramın kökeni, İslamiyet öncesi döneme kadar uzanmaktadır. İslam dini ile ilgisi yoktur. Mecusi, ateşperest adetlerini barındırır. Putperest ritüellerin kültürel bir geleneğe dönüşmesidir. İslamiyet sonrası adını Hz. Hızır ve Hz. İlyas’ın isimlerinin birleşmesinden alarak Hıdırellez olarak anılmış ve kabul görülmek istenmiştir. Bayram genellikle Çingeneler tarafından kutlanır. Ayrıca Mecusi geçmişi olan topluluklarda da görülmektedir.

Hıdırellez Nedir?

Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar’da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.

Hıdırellez ne zaman kutlanır?

Gregoryen takvimine (miladi takvim) göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan Hıdırellez günüdür. 6 Mayıs’tan başlayıp 7 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.[2] Türkiye’de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece kutlanır. Bugün Hıristiyanlarca da baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilir; bu günü Rum Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler “Aziz George” günü olarak kutlamaktadırlar.

Hıdırellez’in UNESCO’nun “İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi”ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.

*Hıdırellez her yıl 5-6 Mayıs’ta geleneksel bir bayram olarak kutlanıyor. Bu yıl ise Hıdırellez Cuma ve Cumartesi günlerine denk gelmektedir.